نقاشی

طراحی خطی

هنگامیکه نخستین بار مداد یا خودکار در دست میگیریم و شروع به اثر گذاری بر کاغذ می نماییم معمولا با خط شروع میکنیم. چه تحت آموزش معلمی باشیم و چه خود آموخته باشیم و یا چه در حال آزمون و خطا باشیم، این را میدانیم که چگونه خطوط فرم را تشکیل میدهند، ساختار ایجاد میکنند، خطوط دور کار (کانتور) را ایجاد میکنند، جدا کننده رنگها میتوانند باشند و یا باعث میشوند چشم از بخشی به نقطه ای دیگر در حرکت باشد. در واقع مکانیزم اولیه کاربرد خط، مشخص کردن لبه و یا حد و حدود فرم هاست. در اینجا انواع طراحی خطی و توضیحات مربوط به آن ارائه داده‌میشود. این مقاله خیلی راحت میتونه بهتون کمک کنه که با موضوع طراحی خطی آشنا بشین.

طراحی خطوط بدون نگاه کردن ( طراحی به صورت نابینایی )

در این قسمت در مورد طراحی خطوط بدون نگاه کردن و روش های آن صحبت می کنیم.

Blind contour drawing

اولین قسمت این بحث مربوط میشود به گونه ی طراحی که در طول آن خطوط بدون نگاه کردن طراح به سطح کاغذ کشیده‌میشوند. این روش باعث میشود که طراح وادار شود به تصویر مقابل با دقت بیشتری بنگرد. هدف از این نوع طراحی ایجاد تصویر واقع گرایانه نیست بلکه تقویت ارتباط بصری میان چشم و مغز و دستهای طراح می باشد. (همانطور که می دانیم، هرگاه به طراحی می پردازید ابتدا باید خوب دیدن را بیاموزید ).

از دیگر کاربرد های این نوع طراحی ایجاد حالتی آرامش بخش و ضد استرس در طراح است زیرا او دغدغه شبیه سازی را در خود حس نمی کند. طراحی سریع از حرکات بدن Movement drawing – Gesture Drawing – Timed Drawing نوع دیگری طراحی که بسیار سریع شاید در زمانی در حدود 20 ، 30 و یا 60 ثانیه انجام می شود، طراحی از حالت های بدن است. در این طراحی خطوط سریع و حالت گرایانه حرف اول را میزنند.

مشخصات این طرح

از جمله مشخصات این طراحی بیان فرم اصلی، تناسبات و حالات فیگور است. همچنین چون سرعت در طراحی از حالت بدن بسیار بالا می باشد پرداختن‌ به جزییات اهمیتی ندارد و روشی بسیار مناسب برای نشان‌دادن حرکت در طراحی است. طراحی با این روش همواره اعتماد به نفس را نیز در طراح بالا می برد. ابزار مورد استفاده در این طراحی معمولا باید به راحتی قابل استفاده باشند(مداد و ذغال و پاستل گچی، قلم موی نرم به همراه جوهر هندی). در این روش به هیچ عنوان از پاک کن استفاده نمیشود.

این آثار روی سطوح بزرگ کاغذ های که زیاد گران نباشند خلق میشوند تا دست فضای کافی برای حرکت و گردش در حین طراحی داشته باشد و طراح نگران هر گونه خطایی در طراحی خود نباشد. معمولا این طراحی ها به جهت گرم شدن دست (دست گرمی) پیش از خلق آثار اصلی کاربرد دارند.

تصویر 1 در این تصویر طراحی از حالت بدن را می بینیم که با گچ قرمز بر روی کاغذی بافت دار و زمخت و با استفاده از چندین خط بوجود آمده‌. در این اثر به راحتی می توانیم 2 زن را که در حال یاددادن راه‌رفتن به کودک هستند را تشخیص دهیم.

تصویر 2 در این تصویر پیکره انسانی را می بینیم که لباس بریدن دارد به انواع خطوط کمرنگ تر و پررنگ تر دقت کنید. خطوط کمرنگ تر در مرحله ابتدای تر کشیده‌شده‌اند و سپس خطوط تیره تر و جزئیات اضافه شده‌اند.

طراحی خطوط ممتد

نوع دیگری از طراحی وجود دارد که در طول آن هیچ وقت ابزار طراحی (مداد ، ذغال … ) از سطح کاغذ جدا نمی شود. به این معنا که مداد بر سطح کاغذ در حال حرکت هست و با حرکات عقب و جلو بر سطح کاغذ و حتی ایجاد خطوط بر روی هم شکل و حالت اصلی را بوجود می آورد و طراحی مملو از خطوطی خواهد بود که خط مقطع و شکسته‌ نداشته و خطوط همگی متصل به همدیگر هستند. برای اینکه وسوسه استفاده از پاک کن را از بین ببریم میتوانید از خودنویس و یا روان نویس استفاده کنید.
علاوه بر این با بکارگیری ضخامت های متفاوت خطوط، سایه ها و مرزها و حتی پرسپکتیو را ایجاد کنید. این روش هم میتواند سرعت و اعتماد به نفس طراح را تقویت کرده و هم عملکرد همزمان دست، مغز و چشم را ارتقاء ببخشد. در این نوع از طراحی که معمولا از آن در ثبت تصاویر زندگی روزمره استفاده می شود، میشود به سوژه نگاهی عمیقتر داشت. طراحی خطوط به صورت ممتد در واقع راهی بسیار قدرتمند برای ایجاد اثری است که هم سختی و هم سیالی را تداعی می کند و هم نمادین و انتزاعی و یا عقلانی و عاطفی است.

طراحی با خطوط کانتور

این طراحی خطوط خارجی و لبه های یک فرم را با حذف جزییات و بافت ها و رنگ ها نشان می دهد. هدف از این روش از طراحی تاکید بر کلیت و یا توده ای از فرم است تا جزییات آن. همچنین خطای دید ایجادشده در پرسپکتیو در این طراحی با استفاده از خطوط ضخیم و نازک به راحتی ایجاد می شود. شما می توانید پس از طراحی به دو روش قبل برای واقعی تر کردن تصاویر خود از روش طراحی کانتور بهره ببرید تا علاوه بر واقعی تر کردن طراحی تان، سرعت خود را در طراحی تیز بالا ببرید. توضیح تصویر 4: در این اثر تضاد ظریفی ما بین خطوط سیاه تیره و سطح سبز رنگ در حالت چکه‌کردن دیده‌میشود. استفاده از رنگ در یک قسمت از اثر نقطه تمرکز خاص را ایجاد میکند.

طراحی با خطوط کاتور ضربدری Cross Contour Drawing

نوع بعدی طراحی که به آن طراحی خطوط کانتور ضربدری گفته‌میشود عموما از روش پرسپکتیو پیروی میکند به این صورت که همانطور که در تصویر روبه رو میبینید، خطای دید 3 بعدی توسط خطوط کاملا القا میشود. و روشی بسیار مفید برای آشنایی با حجم و اشکال حجم دار می باشد. در این تصویر سطح ناهموار صدف با استفاده از انواع خطوط با ضخامت های متفاوت نشان داده‌شده‌است. ببینید چگونه خطوط دور از بیننده نازکتر و خطوط نزدیکتر تیره تر کشیده‌شده‌اند. به جهت خطوط کشیده‌شده توجه کنید که چگونه در جهت فرم سوژه بکار رفته اند.

تصویر 6 دست ها موضوع بسیار خوبی برای این طراحی می باشند چون دارای خاصیت پیچیدگی و خمیدگی خاصی هستند که میتوان انواع نور، سایه، دوری و نزدیکی را با بکارگیری خطوط نازک و پهن در آن خلق کرد

تصویر 7 در این تصویر استفاده هوشمندانه از ضخامت های مختلف را در جهت ایجاد خطای دید و پرسپکتیو می بینید

و اما تصویر 8 در این تصویر طراحی مربوط به یک مجسمه پاپیه ماشه را می بینید که حجم 3 بعدی به خوبی نشان داده شده‌است.

طراحی تحلیلی

گونه دیگر طراحی است که با آن پیچیدگی و خمیدگی های حجم ها به صورت سطح و با استفاده از خطوط مستقیم ایجاد می شوند. این روش به طراح کمک میکند تا زیر ساخت های موضوع خود را بیشتر مورد بررسی قرار دهد. اگر شما از جمله پیروان کوبیسم و آبستره هستید این طراحی کمک زیادی به شما خواهد کرد. تصویر روبرو چهره انسان موضوع بسیار مناسبی برای این نوع طراحی است. در این تصویر می توانید ببینید که چگونه حجم صورت و سر به سطوحی کوچک تبدیل شده‌اند. به ظرافت بخش های بینی و لب ها در طراحی دقت کنید.

طراحی مجسمه سیمی

سیم می تواند بریده و یا خم شود و به همین دلیل قابلیتهای کاربردی در خلق طراحی های سه بعدی را داراست. این طراحی های سیمی سپس میتوانند روی سطوحی دو بعدی قرار بگیرند و یا بصورت جداگانه از سقف آویزان شوند و … و به دلیل طبیعت انعطاف پذیری که دارند در مجاورت با فضای باز به دلیل حرکت ایجادشده در آنها ویژگی منحصر به فردی در اثر نهایی ایجاد می کنند تصویر 10 در این تصویر مراحل شکل گیری طراحی سیمی از یک تصویر 2 بعدی نشان داده می شود.

هاشورزنی

خطوط می توانند در طراحی تداعی کننده نور و سایه باشند. این اثر خطوط می توانند با طرق زیر ایجاد شوند:

گذاشتن فضای خالی مابین خطوط
روشنی و تیرگی خطوط
ضخامت خطوط

همچنین برای القای سایه روشن تکنیک های خطی متقاوتی نظیر موارد زیر وجود دارند:

هاشورهای ریز
هاشورهای بلند و موازی
هاشور متقاطع
نقطه‌گذاشتن
دوایر کوچک
ضربدر های کوچک
خط خطی های نامرتب

در تمامی روش های گفته‌شده جهت هاشورها باید با جهت سوژه و شی مطابقت داشته باشد به طور مثال هاشور های ضربدری استفاده‌شده برای طراحی یک ظرف می بایست در جهت گردش بدنه ظرف باشند تا علاوه بر القای حجم بتوانند بر سطح ایجاد بافت کنند. در تصویر 11 روش های مختلف ایجاد تنالیته را در طراحی می بینید. نکته قابل اهمیت این است که هر طراح میتواند از موتیف دلخواه خود برای ایجاد نور و سایه و رنگ بهره ببرد به جای نقطه میتواند مثلا از اول اسم خود استفاده نماید.

تصویر زیر طراحی با جوهر (مرکب) است. نمودار انواع هاشورها را در بال سمت چپ می بینید. که از برخی از انها در طراحی تصویر استفاده شده‌است. در این تصویر که با بکارگیری بامبو و مرکب طراحی‌شده انعکاس و سایه ها به دقت و ظرافت نشان داده شده‌اند. گویی میتوانیم به راحتی جهت منبع تابش نور را تشخیص بدهیم

در تصویر روبرو هنرمند انواع هاشورها و خطوط ونسان ون گوگ را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و تناسب و کاربرد انها را بررسی کرده است. دقت داشته باشیم زمانیکه از اثر یک هنرمند چیزی می آموزیم، نیازی به کپی برداری از همه اثر نیست و تنها پرداختن به قسمتی کوچک از اثر کفایت میکند.

تصویر روبرو تصویری از نوعی دانیاسور به نام باریویفکس را که با خود کار طراحی‌شده در ابعاد 20/1 * 20/1 متر نشان میدهد. برای تکمیل آن 70 ساعت نیاز بوده است. در بخش بعدی به معرفی برخی طراحی های هنرمندان معروف و حتی نه چندان معروف میپردازیم تا الهام بخش شما در طراحی هایتان باشند:

تصویر 15 که طراحی خطی از پابلو پیکاسو می باشد سری تصاویری را نشان میدهد که مراحل شکل گیری یک اثر از واقع گرایانه به سمت چند خط ساده ( در نهایت امضای پیکاسو )دیده‌می شود. در این اثرها رنگ و جزئیات کاملا حذف شده‌اند و تنها حالت حیوان دیده‌می شود

این هنرمند پاپ آرت که شهرتش به خاطر اثار چاپی با رنگهای درخشان است اغلب اوقات به طراحی و زدن اتود پرداخته است. در طراحی هایش استفاده از خطوط بسیار ضخیم سیاه رنگ در کنار سطوحی با هاشورهای ریز را میبینید. اگر میخواهید در مورد رنگ در نقاشی بیشتر بدانید مقاله معرفی رنگ در نقاشی را مطالعه کنید.

وی دارای طراحی های خطی بسیار زیادی است که اغلب از چهره انسانی بوده است. تصاویر او سکون و دقت را القا میکنند که معمولا بر سطح کاغذ با سرعت زیاد توسط خودنویس خلق شدند. نام اثر اوجین وهنری است و از مجموعه نگاهی به زندگی هاکنی برگزیده شده‌است

ون گوگ که علت اصلی شهرتش بخاطر نقاشی های مکتب پست امپرسیوسیم بوده، در حدود هزاران طراحی دارد. این اثر که با خودکار و مداد طراحی به صورت خطی انجام شده‌است ” کلبه ها و زن در حال کار” نام دارد. در این کار شاخصه اساسی سبک او را که خطوط گردشی در درختان و آسمان است میبینید. او منظره اصلی را با خطوط مخصوص به خود به سطحی با بافت های خاص تبدیل و حرکت را در میان درختان ابرهای آسمان القا میکند.

داوینچی در این آثار خطی توانسته ساختار داخلی جمجمه انسان و چشم ها را نشان بدهد. تناسبات صورت به دقت جایگذاری شده‌اند و در طراحی سمت راست ثبت شده‌اند. این طراحی ها با جزئیات کار نوشته شده، محاط شده‌اند.

این اثر از جمله طراحی های ضربدری می باشند که خطوط گرافیک در ضخامت های متفاوت اطراف صورت را محاط کرده‌اند و به وضوح احساسات سوژه را با توجه به پرداختن‌ بسیار اندک به جزئیات بیان میکند.

این تصویر طراحی خطی معاصری می باشد که با استفاده از سری خطوط مستقیم شکل آبستره به همراه قوس های و انحناهای ظریف بوجود آمده‌است.

این اثر معاصر نشان دهنده پرتره ای است که توسط خطوط مورب پوشیده‌شده‌است

در اثر تورن ویگ خطوط سیاه رنگ با ضخامت های متعدد در اطاف شکل سه بعدی جاری شده‌اند. سوژه اصلی در اثر کنتراست زیاد بوجودآمده خود را نشان می دهد.

تصویر 24 – این طراحی در اثر خطوطی واضح و پویا بوجود‌آمده که حالت حرکتی پیکره را توسط خط خطی هایی روان و سیال به خوبی نشان میدهد.

تصویر 25- در این اثر هنرمند جنون را به صورت انفجار و توسط خودکار مشکی به وضوح نشان میدهد

تصویر 26- در واقع هنرمند در این طراحی خطی بسیار حساس کنتراست فی ما بین گربه سیاه و گربه سفید را به گونه ای نشان‌داده که نظر مخاطب به سمت آغوش آرام این دو حیوان جلب میکند.

تصویر 27- این طراحی با مواد انجام‌شده که ترکیبی از سطوح و خطوط برهم قرار گرفته است. زمینه اثر رنگ اکریلیک بوده و از خطوط در جهت نشان دادان حدود تقریبی سطوح و پیکره ها استفاده شده‌است.

تصویر 33- خطوط استفاده‌شده توسط ولتیک فرم و احساس اسب را به خوبی نمایش میدهد.

تصویر 34-این طراحی به نام خیابان توسط دسته ای خطوط در هم تنیده بر کاغذ بوجود امده‌است که شلوغی خیابان شهر را تداعی می کند.

تصویر 35-اثر با تجمع خطوط یا ساده تر بگوییم خط خطی هایی است که همین تجمع باعث تداعی چهره فرد شده‌اند.

این طراحی خطی با تکنیک چاپ لینو و توسط متیو دان خلق شده‌است.

ممکن است در نگاه اول به این خط خطی ها به عنوان یک اثر طراحی و معنادار توجه نشود ولی اگر بدانیم نام این اثر ” قطار زیرزمینی ” است توجه را جلب می کند.

زمین با خطوطی رنگی، ضخیم و دوار می چرخد.

خطوط کنترل‌شده و ممتد برای بیان حالت فیگور در طراحی به کار برده‌شده‌اند.

هنر خیابانی که خطوط آن با بریده های کاغذ بوجود آمده‌اند.

طراحی های سرگرم کننده و جذاب لی لیانا معمولا به این صورت بوده اند که شاید
شخص در تصویر در حال کشاندن خود به سوی آسمان است و یا شاید خط خطی ها نمایانگر ماموتی هستند که شخص به آن متصل است.

این طراحی تاثیر گذار که تصویری از خطوط بلند و پیچیده به هم است، به دیوار متصل‌شده به طوری که قسمتی از آن بر زمین می نشیند.

تصویر 37-هنرمند در این اثر با خطوط در هم تنیده نقشی ظریف و خلسه آور را ایجاد کرده‌است

تصویر 39- اثر سطحی پوشیده از لکه ها در هم و خطوط گرافیکی پاک‌شده را به نمایش میگذارد

تصویر 41- این اثر برای بسیاری از کسانی که به خط خطی و شکل کشیدن‌های بی هدف با خودکار پرداخته‌اند آشناست.

خطوط هندسی دقیق در این طراحی فضایی گردان و پیچان و معمارگونه پدید آورده‌است.

نام اثر ” در مجموع صحیح این است .”

تصویر 42- این تصویر با رنگ و گرافیک مداد کار شده‌است تلفیق این دو ابزار و ایجاد بافت ها و ریزش رنگها و مرز رنگها و مرز رنگ ها ابروها مژه ها وموها شده‌است.